Ginekologia
Ginekologia specjalizuje się w diagnostyce oraz ewentualnym leczeniu chorób żeńskich narządów płciowych kobiety. Istotną częścią jest również profilaktyka, w zakresie schorzeń układu płciowego, która pozwala uchronić pacjentki przed groźnymi dolegliwościami. Ginekolog zajmuje się zdrowiem kobiet w każdym wieku - począwszy od dziecięcego (istnieje odrębna specjalizacja - ginekolog dziecięcy), poprzez wiek nastoletni, dorosłość i wiek dojrzały. Wykonuje różne badania diagnostyczne (cytologia, badanie dwuręczne, ultrasonografia) oraz dobiera właściwe dla pacjentek metody antykoncepcji.
Wśród dziedzin ginekologii wyróżnić możemy:
- Ginekologia endokrynologiczna – diagnozuje i leczy zaburzenia hormonalne u kobiet, w tym nieregularne miesiączkowanie oraz objawy związane z okresem menopauzy, Ginekologia onkologiczna – skupia się na chorobach nowotworowych układu rozrodczego kobiet,
- Ginekologia dziecięca – zajmuje się problemami ginekologicznymi dzieci i nastolatek do ukończenia 18. roku życia,
- Ginekologia estetyczna - dziedzina medycyny skupiająca się na poprawie wyglądu i funkcjonalności kobiecych narządów płciowych. Ginekolodzy estetyczni wykonują zabiegi chirurgiczne, a także z wykorzystaniem nowoczesnych laserów.
Kiedy udać się po raz pierwszy na wizytę?
Najkorzystniej byłoby odwiedzić ginekologa po rozpoczęciu pojawiania się krwawień miesiączkowych. Jeśli w okresie nastoletnim pacjentka nie była zbadana przez ginekologa, to w takiej sytuacji zalecane jest, aby badanie ginekologiczne zostało u niej wykonane przed rozpoczęciem współżycia. Do lekarza ginekologa nie potrzebujesz skierowania, możesz sama wybrać specjalistę - kobietę lub mężczyznę. Każda pacjentka, która nie rozpoczęła współżycia seksualnego powinna o tym na wstępie poinformować lekarza. Stosuje się wówczas wziernik o mniejszym rozmiarze lub też rezygnuje z tego elementu diagnostyki a do badania palpacyjnego używa się jednego tylko palca. Jeśli zaś kształt lub niewielka elastyczność błony dziewiczej powodować będą duże ryzyko uszkodzenia, ginekolog w ogóle może zrezygnować z tego typu czynności, decydując się np. na badanie przez odbyt. U dziewic nie wykonuje się też z reguły USG dopochwowego (zamiast tego przeprowadza się je przez odbyt lub powłoki brzuszne).Jeśli nie skonczyłaś 18 lat do ginekologa (podobnie jak lekarza innej specjalności) możesz udać się tylko z rodzicem/opiekunem prawnym, bo to oni do 18 roku życia odpowiadają za Twój stan zdrowia. Oczywiście, na czas samego badania osoba, która Ci towarzyszy może opuścić gabinet, żebyś nie czuła się skrępowana. Jednak o wyniku badania lekarz powiadomi rodzica/opiekuna.
Jak często pacjentki powinny się zgłaszać na badanie ginekologiczne?
Systematyczne wizyty u ginekologa mają na celu kontrolowanie stanu zdrowia kobiecych narządów rozrodczych. Pacjentkom w wieku rozrodczym (czyli kobietom miesiączkującym) zalecane jest, aby ginekologa, przy braku jakichkolwiek niepokojących dolegliwości, odwiedzały co 6-12 miesięcy. W przypadku zaś kobiet mających powyżej 60 lat – które od lat nie miesiączkują i u których nie występują żadne objawy ze strony narządów płciowych, wizyty mogą być nieco rzadsze. Zaleca się, aby na rutynowe badanie ginekologiczne umawiać się kilka dni po ustaniu krwawienia, pomiędzy 10 a 20 dniem cyklu miesięcznego. Jest to idealny moment również na wykonanie cytologii oraz przeprowadzenie badania piersi.
Przygotowanie do badania ginekologicznego.
W dniu wizyt nie powinno się szczególnie intensywnie podmywać, by nie wypłukać wydzieliny z pochwy. Zdecydowanie niewskazane jest też używanie kosmetyków wpływających na zapach miejsc intymnych, zaburzających naturalną woń. Zaleca się też, aby pacjentki zachowały wstrzemięźliwość seksualną w ciągu 48 godzin przed badaniem. Przed wejściem do gabinetu przygotowanie obejmuje odwiedzenie toalety: należy opróżnić pęcherz moczowy i podmyć się.
Jak przebiega badanie?
W pierwszym etapie lekarz przeprowadzi szczegółowy wywiad. Dobrze jest przygotować się do odpowiedzi na następujące pytania:
- kiedy wystąpiła pierwsza miesiączka (w jakim wieku);
- ile dni ma twój cykl miesiączkowy (liczy się od pierwszego dnia miesiączki do ostatniego dnia przed kolejną menstruacją);
- kiedy ostatnio miałaś miesiączkę (data);
- czy masz regularne krwawienia; jeśli masz nieregularne okresy: czy przesuwają się one o kilka czy kilkanaście dni, w każdym cyklu, czy np. co drugi;
- czy krwawienia są w normie, obfite czy skąpe;
- czy cierpisz na syndrom napięcia przedmiesiączkowego;
- czy odczuwasz jakieś dolegliwości związane z okresem (np. silne bóle podbrzusza, nudności, zawroty głowy);
- czy rozpoczęłaś współżycie płciowe i masz stałego partnera;
- czy podczas zbliżenia odczuwasz dolegliwości (np. ból, suchość pochwy itp.);
- czy stosujesz środki antykoncepcyjne (jakie);
- czy poddawałaś się jakimś zabiegom ginekologicznym;
- czy któraś z kobiet z twojej najbliższej rodziny chorowała na raka piersi lub raka szyjki macicy
Podczas kolejnego etapu lekarz zaprasza do badania na fotelu ginekologicznym. To prawdopodobnie najbardziej krępujący element wizyty. Pacjentka rozbiera się od pasa w dół i siada na fotelu. W razie wątpliwości lekarz podpowie, jak należy to zrobić. Generalnie kobieta powinna położyć się na plecach, zgiąć nogi w kolanach i umieścić je w specjalnych podpórkach. Taka pozycja pozwala lekarzowi dokładnie obejrzeć narządy rodne. Na wstępie wizualnie ocenia się zewnętrzne narządy płciowe. Następnie przechodzi się do badania wewnętrznego. W tej części badania lekarz wprowadza do pochwy wziernik i bada ujście szyjki macicy. Kolejny etap to badanie palpacyjne dwuręczne, w czasie którego lekarz wprowadza do pochwy dwa palce, a drugą rękę kładzie na podbrzuszu pacjentki. W ten sposób bada macicę oraz jajniki. Ostatnia część badania ginekologicznego to ręczne badanie piersi.
