Tyroksyna T4

Tyroksyna T4 to jeden z głównych hormonów produkowanych przez tarczycę, czyli niewielki gruczoł układu hormonalnego znajdujący się z przodu szyi.

Tyroksyna T4 stanowi prekursor do powstawania o wiele bardziej aktywnego biologicznie hormonu, T3, chociaż oba mają bardzo podobne działanie na organizm- tyle że w różnym stopniu nasilenia. Hormony te odpowiadają za regulację tempa i intensywności zachodzenia procesów metabolicznych w całym organizmie, a co za tym idzie ma wpływ na takie przemiany jak:

• rozpad i spalanie tłuszczów
• regulacja częstości tętna i ciśnienia tętniczego
• kontrola podstawowej przemiany materii, czyli ile energii jest wykorzystywane przez organizm w spoczynku
• wpływ na zachodzenie cyklu menstruacyjnego u kobiet
• wpływ na obróbkę spożywanych białek i cukrów (węglowodanów)
• kontrola funkcjonowania gruczołów płciowych
• wpływ na rozwój fizyczny i psychiczny młodszych osób

Tyroksyna wraz z trójjodotyroniną (T3) ma pośrednio wpływ na praktycznie każdy aspekt funkcjonowania ludzkiego organizmu, stąd też zaburzenia w jej poziomach mogą wywoływać wiele różnych objawów.

Tyroksyna T4 – kiedy wykonać?

Hormony tarczycy wydzielane są na zasadzie szeregu wzajemnie kontrolujących się procesów i substancji. Hormon TRH wydzielany przez podwzgórze wpływa na przysadkę mózgową, która produkując TSH pobudza produkcję T3 i T4, których odpowiednio wysokie stężenia w krwiobiegu hamują działanie podwzgórza i przysadki. T4 i T3 w bardzo niewielkich ilościach obecne są w postaci wolnej – zazwyczaj przemieszczają się między poszczególnymi narządami w postaci związanej z białkami transportowymi (głównie TBG). Zaburzenie któregokolwiek z elementów tego łańcucha może wywoływać liczne choroby związane z brakiem odpowiedniej regulacji ze strony hormonów tarczycy. Najczęściej omawianymi w tym kontekście są nadczynność i niedoczynność tarczycy, które w skrócie oznaczają zbyt dużą lub zbyt małą produkcję hormonów przez ten narząd.

Tyroksyna T4 – kto powinien wykonać badanie?

Zarówno nadczynność jak i niedoczynność tarczycy może mieć różne podłoża i mechanizmy. Zaburzenie nie musi być zlokalizowane w samej tarczycy- może dotyczyć także przysadki, podwzgórza, niedoborów określonych białek i hormonów regulujących czynności tych narządów i wielu innych czynników. Zazwyczaj, w skrócie efekt można opisać w taki sam sposób – zbyt duże lub zbyt małe pobudzenie tkanek przez hormony tarczycy.

Badanie T4 (zazwyczaj wykonywane w połączeniu z T3, TSH i TBG) jest podstawowym badaniem umożliwiającym diagnostykę zaburzeń funkcjonowania tarczycy. Objawy tych zaburzeń mogą różnić się u poszczególnych pacjentów i być nie do końca specyficzne, ale da się wyróżnić kilka sygnałów wskazujących na problemy z tym narządem.

Podstawowe objawy niedoczynności tarczycy to:

• ogólne osłabienie, łatwiejsze męczenie się
• ogólne pogorszenie samopoczucia i stanu psychicznego
• uczucie zimna, połączone z niższą temperaturą kończyn
• osłabiona pamięć i koncentracja
• łamliwe włosy i paznokcie, wypadanie włosów
• opuchlizna
• przybranie na wadze, trudności ze schudnięciem
• sucha, szorstka skóra
• zaparcia
• i inne objawy wynikające ze zbyt wolnego metabolizmu zachodzącego w organizmie

Objawy nadczynności tarczycy:

• utrata wagi wraz ze zwiększonym apetytem
• biegunki
• zwiększona nerwowość, łatwiejsze denerwowanie się, uczucie „zbyt dużej energii”
• tachykardia, palpitacje serca
• osłabienie siły mięśniowej
• drżenia mięśni
• uderzenia gorąca
• częstsze oddawanie moczu
• zwiększona potliwość
• problemy z pamięcią i koncentracją
• wytrzeszcz gałek ocznych

Tyroksyna T4 norma (wartości referencyjne)

• 66 – 181 nmol/l

Tyroksyna T4 wyniki

Zbyt niskie poziomy T4 (tyroksyny) w wyniku tego badania świadczą o niedoczynności tarczycy. Może być ona wywołana przez uszkodzenia tarczycy, np. przez zapalenia (autoimmunologiczna choroba Hashimoto, ostre zapalenie tarczycy), wycięcie tarczycy, guzy nowotworowe – niekoniecznie zlokalizowane w samej tarczycy, ale także w mózgu, gdzie mogą uciskać na przysadkę i podwzgórze i zaburzać ich funkcjonowanie, co ma także wpływ na czynność wydzielniczą tarczycy. Ta jednostka chorobowa może być także wynikiem stosowania niektórych leków oraz uszkodzeń wywołanych promieniowaniem jonizującym. Leczenie tej choroby jest dość proste, gdyż zazwyczaj ogranicza się do podawania syntetycznych hormonów tarczycy w postaci tabletek.

Wysokie poziomy T4 świadczą najprawdopodobniej o nadczynności tarczycy. Jedną z najczęściej występujących przyczyn tej choroby jest choroba Gravesa-Basedowa- czyli autoimmunologiczna choroba, w wyniku której tarczyca jest nadmiernie pobudzona i produkuje zbyt duże ilości hormonów.

Często obecne wtedy są wole tarczycy, czyli narząd jest powiększony i widać go przez skórę szyi osoby cierpiącej na to zaburzenie. Innymi chorobami które mogą wywołać nadczynność tarczycy są wole guzkowe, czyli łagodne guzki tarczycy, które produkują hormony w nadmiarowych ilościach.