Potas w moczu

Potas w moczu badanie

Potas jest jednym z najważniejszych pierwiastków występujących w ciele człowieka, który pełni różnorakie funkcje. Jedną z najważniejszych jest bezpośredni udział w przekazywaniu pobudzenia nerwowego przez komórki neuronalne (nerwowe), co pośrednio jest odpowiedzialne za pracę wszystkich mięśni w organizmie człowieka, w tym także mięśnia sercowego. Jego stężenie we krwi musi być utrzymywane na ściśle określonym poziomie, za co odpowiedzialne jest wiele mechanizmów regulacyjnych.

Potas wydalany jest przede wszystkim przez nerki, dlatego często zaburzenia ich czynności prowadzą do niedoboru potasu w organizmie (hipokaliemii), która może mieć groźne dla życia i zdrowia pacjenta konsekwencje. Potas jest również ściśle związany z procesami wydalania innych pierwiastków z organizmu, takich jak sód czy wapń, więc zaburzenia poziomów potasu bardzo często automatycznie prowadzą do niewłaściwych poziomów innych elektrolitów we krwi.

Potas w moczu – kiedy wykonać badanie?

Badanie potasu w moczu jest częścią ogólnego badania moczu. Polega na oznaczeniu stężeń tego pierwiastka w próbce. Badanie to najczęściej uzupełniane jest także pomiarem stężenia potasu w krwi obwodowej pacjenta, ponieważ zestawienie tych dwóch wartości ze sobą dostarcza o wiele więcej cennych informacji diagnostycznych niż wykonanie tylko jednego z tych badań. Umożliwia ono ocenę prawidłowej czynności nerek w zakresie wydalania tego pierwiastka, jak i również może wskazywać na zaburzenia funkcjonowania innych narządów i układów. Nieprawidłowy poziom potasu w moczu często spowodowany jest innymi chorobami, takimi jak np.:

• zbyt dużym poziomem niektórych hormonów (np. aldosteronu, kortyzolu i glukagonu, które wpływają na zmniejszone wydalanie potasu przez nerki)
• stany zapalne układu pokarmowego
• nadczynność tarczycy
• cukrzyca

Potas w moczu – kto powinien wykonać badanie?

Badanie potasu w moczu zazwyczaj jest zlecane w celu ustalenia dokładniejszej przyczyny zaburzeń poziomów potasu we krwi obwodowej pacjenta, które wykrywa się podczas diagnostyki wielu chorób, szczególnie chorób układu krążenia. Objawy zbyt wysokich, jak i zbyt niskich poziomów potasu (o ile nie są to drastyczne odstępstwa od normy) zazwyczaj nie są zbytnio zauważalne i mało specyficzne. Niektórymi z tych objawów mogą być na przykład:

• zmęczenie, ogólne złe samopoczucie
• kołatanie serca
• duszność, hiperwentylacja (częstsze oddechy)
• mrowienie kończyn

W przypadku znacznych odchyleń od normy pojawiają się zaburzenia w funkcjonowaniu ośrodkowego układu nerwowego oraz zaburzenia akcji serca, które mogą prowadzić nawet do nagłego zatrzymania krążenia i zgonu pacjenta.

Potas w moczu norma (wartości referencyjne)

• 20-80 mmol/l

Niski potas w moczu

Niski potas w moczu świadczy o hipokaliemii (zbyt małym stężeniu potasu w surowicy krwi). Zazwyczaj jest to wywołane niedostatecznym spożyciem pokarmów zawierających ten pierwiastek, ale może występować także w przebiegu biegunek, stanów zapalnych jelit, zaburzeń czynności tarczycy (wydzielającej hormony regulujące poziomy potasu).

Wysoki potas w moczu

Wysokie poziomy potasu w moczu mogą świadczyć o dwóch stanach: o zbyt wysokim poziomie potasu w surowicy (hiperkaliemii), który nerki muszą usunąć, lub o zbyt dużej utracie tego pierwiastka przez nerki, w wyniku ich uszkodzenia lub chorób zaburzających ich funkcjonowanie. Zbyt wysokie stężenia niektórych hormonów występujące w przebiegu zaburzeń czynności narządów układu wewnątrzwydzielniczego (hormonalnego) także wywołują wzrost wydalania potasu przez nerki, a co za tym idzie, wzrost jego stężeń w moczu.

Wyniki wszystkich badań należy konsultować z lekarzem, który zlecił ich wykonanie. Tylko połączenie otrzymanych wyników z pełnym obrazem klinicznym prezentowanych objawów oraz z innymi czynnościami diagnostycznymi umożliwia postawienie trafnej diagnozy i zaplanowanie dalszego postępowania leczniczego.