Lipidogram

Lipidogram (profil lipidowy) obejmuje badanie następujących wskaźników: trójglicerydów, cholesterolu całkowitego, lipoprotein o niskiej i wysokiej gęstości (frakcji cholesterolu zawierających odpowiednio LDL i HDL).

Ich wartości dostarczają informacji o stanie gospodarki lipidowej i zaburzeniach metabolicznych, a co za tym idzie ryzyku rozwoju miażdżycy tętnic i powikłań sercowo- naczyniowych takich jak:

• zwężenie naczyń wieńcowych i zawał mięśnia sercowego;
• udar mózgu

Do czynników rozwoju miażdżycy należy podwyższone stężenie lipidów (trójglicerydów, cholesterolu całkowitego i frakcji LDL) i obniżone stężenie frakcji cholesterolu HDL, nadciśnienie tętnicze, palenie papierosów, cukrzyca, wzrost stężenia firbynogenu, homocysteiny, otyłość, niewłaściwa dieta bogata w tłuszcze nasycone, mała aktywność fizyczna, podeszły wiek.

Pakiet zawiera pomiary poziomu wskaźników takich jak:

• cholesterol całkowity – określa poziom cholesterolu. Jego pomiar jest stosowany jako badanie przesiewowe w kierunku dyslipidemii (zaburzeń gospodarki lipidowej), a także jako wskaźnik do oceny efektu leczenia przeciwpadaczkowego
• trójglicerydy – określa poziom tłuszczów prostych, głównej rezerwy energii zmagazynowanej w tkance tłuszczowej
• cholesterol LDL – lipoproteina o niskiej gęstości (tzw. „zły” cholesterol) – LDL to wskaźnik do oceny ryzyka sercowo-naczyniowego. Miażdżyca i choroba niedokrwienna serca występują częściej u pacjentów z podwyższonym poziomem LDL
• cholesterol HDL – lipoproteina o dużej gęstości (tzw. „dobry” cholesterol)- wysoki poziom HDL zmniejsza ryzyko rozwoju miażdżycy i choroby niedokrwiennej serca

Lipidogram kto powinien wykonać

Badanie lipidogramu jest zalecane dla pacjentów z problemami takimi jak:

• wysoki poziom cholesterolu / zaburzony metabolizm lipidów
• przypadek członka rodziny z zaburzeniami metabolizmu lipidów
• podejrzenie dziedzicznej hipercholesterolemii
• przypadki zawału mięśnia sercowego w rodzinie, szczególnie w młodym wieku
• nadwaga i otyłość
• palenie

Ponadto badanie lipidogramu przydaje się do:

• monitorowania leczenia obniżającego stężenie lipidów
• obserwacji stanu pacjentów, którzy doświadczyli zawału mięśnia sercowego i udaru niedokrwiennego

Przygotowanie przed badaniem

Aby uzyskać wiarygodne wyniki, pacjentowi zaleca się przed badaniem:

• stosować niezmienioną dietę przez 3 tygodnie przed testem
• utrzymywać stałą wagę
• nie jeść 12-14 godzin przed badaniem, nie pić alkoholu przez 72 godziny

Materiał do badania

• krew żylna

Metoda badania

• spektrofotometryczna

Lipidogram normy (wartości referencyjne)

U osoby zdrowej powinno utrzymywać się wartości:

• cholesterol całkowity – mniej niż 190 mg/dl
• frakcja LDL – < 115 mg/dl – dla małego lub umiarkowanego ryzyka sercowo-naczyniowego, < 100 mg/dl – dla dużego ryzyka sercowo-naczyniowego, < 70 mg/dl – dla bardzo dużego ryzyka sercowo-naczyniowego
• HDL (dla mężczyzn) – ponad 40 mg/dl
• HDL (dla kobiet) – ponad 45 mg/dl
• trójglicerydy – mniej niż 150 mg/dl

Lipidogram wyniki

• Cholesterol całkowity jest podwyższony w różnych postaciach hipercholesterolemii; upośledzonym przepływie żółci (niedrożność dróg żółciowych, cholestaza); chorobach trzustki; niedoczynności tarczycy, cukrzycy, alkoholizmie, diecie wysokotłuszczowej.
• Obniżenie poziomu cholesterolu całkowitego obserwuje się w alipoproteinemiach; biegunkach tłuszczowych w zespołach złego wchłaniania; chorobach mieloproliferacyjnych; nadczynności tarczycy.
• Trójglicerydy są podwyższone w dziedzicznych i nabytych dyslipidemiach, w chorobach metabolicznych takich jak cukrzyca, dna moczanowa; w nadwadze i otyłości; w chorobach wątroby i alkoholizmie; w chorobach nerek, niedoczynności tarczycy.
• Obniżenie poziomu trójglicerydów występuje w nadczynności tarczycy, abetalipoproteinemii, niedożywieniu, złym wchłanianiu i innych.
• Cholesterol LDL wzrasta w hipercholesterolemii; hiperlipoproteinemii; diecie bogatej w tłuszcze nasycone; niedoczynności tarczycy; cukrzycy; przewlekłej niewydolności nerek; anoreksji i porfirii.
• Obniżenie poziomu cholesterolu LDL występuje w hipo / abetalipoproteinemii; nadczynności tarczycy; przewlekłej niedokrwistości; ciężkim uszkodzeniu wątroby i układu żółciowego.
• Cholesterol HDL należy utrzymywać w zdrowych granicach, ponieważ jest to czynnik zmniejszający ryzyko sercowo-naczyniowe. Osiąga się to poprzez właściwe odżywianie, umiarkowane spożycie alkoholu, regularną aktywność fizyczną i prowadzenie zdrowego stylu życia.
• Obniżenie poziomu cholesterolu HDL występuje w otyłości, przy wysokim poziomie trójglicerydów, przyjmowaniu niektórych leków – androgenów, leków moczopędnych, beta-adrenolityków i innych.